AK, 'faili meçhul'leri mercek altına aldı

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Türk 'güvenlik güçleri'nin eylemlerine ilişkin AİHM'de alınan 175 kararın akıbetini soruyor. Sorulan kararlar arasında Musa Anter, Savaş Buldan, Serdar Tanış ve Ferhat Tepe davalarının da olduğu 100'e yakın infaz dosyası da bulunuyor. Komitenin 17-18 Eylül tarihindeki toplantında aldığı geçici kararı 23 Eylül günü açıkladı. Türk güvenlik güçlerinin eylemlerine ilişkin AHİM kararlarının ele alındığı Komite kararında güvenlik güçlerine karşı etkili soruşturma önündeki engellerin kaldırılması istendi.

Güvenlik güçlerinin cezai sorumluluklarına ilişkin Türkiye'yi eleştiren Komite idari yetkinin aldığı kararlar veya kötü muamele ve işkence vakalarının dışında diğer ağır ihlaller için güvenlik güçleri hakkındaki takipsizlik karaları nedeniyle yasaların halen 'muğlak' olduğunu belirtti. Komite, Türk makamlarından her düzeyde güvenlik güçlerinin idari yetki olmaksızın soruşturulması için tüm 'muğlaklıkları' ortadan kaldırmaya çağırdı.

Yaşam hakkının ihlal edildiği hükmüne varılan Musa Anter, Savaş Buldan, Serdar Tanış, Ebubekir Deniz, Ferhat Tepe, Mehmet Şen ve Zeki Tanrıkulu davalarının seyri şöyle:

MUSA ANTER: 20 Eylül 1992'de Diyarbakır'da JİTEM tarafından katledilen Gazeteci-Yazar Musa Anter cinayetini karara bağlayan AİM 19 Aralık 2006'da Türkiye'yi, Musa Anter'in tehdit edildiğinin bilinmesine rağmen Anter'in yaşamını koruma zorunluluklarını yerine getirmediği ve ölümünden sonra da etkili bir soruşturma yürütmediği gerekçesiyle 25 bin euro manevi ve 3 bin 500 euro mahkeme masraflarını ödemeye mahkum etti.

SAVAŞ BULDAN: Kürt İşveren Savaş Buldan'nın haziran 1994'te 2 arkadaşıyla birlikte İstanbul Yeşilyurt'ta 8 polis tarafından kaçırılarak katledildi. Bunun üzerine Buldan'ın ailesi 1995'te davayı AİHM'e taşıdı. 20 Nisan 2004'te davayı karara bağlayan AİHM 'yeterli soruşturma yapmadığı' için mahkeme masrafları da dahil olmak üzere, Türkiye'yi 26 bin euro tazminat ödemeye mahkum etti.

SERDAR TANIŞ VE EBUBEKİR DENİZ: HADEP Silopi İlçe Başkanı Serdar Tanış ve İlçe Yöneticisi Ebubekir Deniz, 25 Ocak 2001 tarihinde Uzman Çavuş Taşkın Akyün ve bir arkadaşı tarafından Silopi İlçe Jandarma Komutanlığı Merkez Karakolu'na çağrıldı. Olayın üzerinden tam 7 yılı aşkın bir zaman geçmesine rağmen, ne Tanış'tan ne de Deniz'den bir haber alınamadı. Sorumlulara ise hiç dokunulmadı. Bunun üzerine dava AİHM'e taşındı. AİHM, yapılan başvuru üzerine 30 Aralık 2005'te Tanış ve Deniz'in kaybedilmesi ve AİHM'e incelemelerde gerekli kolaylığı sağlamadığı gerekçesiyle Türkiye'yi 150 bin euro tazminata mahkum etti.

ZEKİ TANRIKULU: AİHM, Diyarbakır'ın Silvan ilçesinde 1 Eylül 1993'te Silvan'da faili meçhul cinayete kurban giden Dr. Zeki Tanrıkulu'nun eşinin başvurusu üzerine 8 Temmuz 1999'da Türkiye'yi 18 bin Sterlin ödenmemeye mahkum etti.

MEHMET ŞEN: Nuray Şen'in eşi Mehmet Şen 26 Mart 1994 tarihinde Birecik'te işletmekte olduğu Çağdaş Kahvesi'nden sivil giyimli polisler tarafından görgü tanıkları oldukları halde alıkonularak bilinmeyen bir yere götürüldü. 30 Mart günü ise Özgür Gündem gazetesi ve DEP Antep il teşkilatını arayan kimliği belirsiz bir kişi, Şen'in cesedinin Antep Devlet Hastanesi'nde olduğunu bildirdi. Mehmet Şen, ağır işkence edilmiş ve kafasından aldığı iki kurşunla katledilmişti. Nuray Şen, aynı yıl devletin olayı aydınlatmaması üzerine AİHM'e başvurdu. Başvuruyu 30 Mart 2004 tarihinde karara bağlayan AİHM, Türkiye'yi toplam 50 bin 500 euro tazminata mahkum etti.

FERHAT TEPE: 1993 tarihinde Özgür Gündem gazetesinin Bitlis muhabirliğini yapıyordu. Bitlis'te gözaltına alınan Tepe'nin cesedi, işkence edilmiş halde 8 Ağustos 1993 tarihinde Hazar Gölü'nde bulundu. Ancak, açılan davalar, takipsizlikle sonuçlandı. Tepe'nin davası bir sonuç alınamadan 'faili meçhuller' dosyasına kaldırıldı. Bunun üzerine baba İshak Tepe, AİHM'e başvurdu. Ön incelemeyi yapan Mahkeme, başvuruyu kabul ederek, Türkiye'de araştırma yapmaya karar verdi. Bunun üzerine mahkeme görevlileri 2000 yılında Türkiye'ye geldi. Buradaki tanıkları dinleyen görevliler, 2003'te Türkiye'yi 'gerekli araştırma ve soruşturmayı yapmadığı' gerekçesiyle tazminata mahkum etti.