'Çok büyük bir deprem'

ABD Başkanı George Bush ve Kongre'nin, 700 milyar dolarlık kurtarma paketi üzerinde anlaştığı belirtildi. Bush ve Kongre üyeleri, 700 milyar dolarlık kurtarma paketinin, bankaların zora düşmüş alacaklarının finansmanında kullanılması üzerinde görüş birliğine vardı. Plana rağmen piyasalarda çalkantı sürdü. Sabancı Holding Başkanı Güler Sabancı, gelişmeleri ''çok büyük bir deprem'' olarak nitelendirerek ''Bunun sonunda daha çok denetim, gözetim ve regüle olan finansal piyasalar göreceğiz. Benim beklentim hiçbir şey eskisi gibi olmayacak'' dedi. TOBB da, Başbakan Erdoğan'ın cidid durum yokmuş gibi açıklamalarına göndermede bulunarak, 'Bu iş, domino taşı gibidir' dedi.

ABD Başkanı George Bush, Kongre'nin finansal krizle ilgili 700 milyar dolarlık kurtarma planı konusundaki yasa tasarısını kabul edeceğinden ve görüş ayrılıklarını gidereceğinden emin olduğunu söyledi. FED Başkanı Ben Bernanke de, finansal koşulların uzun dönemde iyileşmemesi halinde, bunun piyasalar ve ABD ekonomisi üzerinde çok olumsuz etkisinin olacağını söyledi. Önce ağırdan alan sonra paketi çıkarma konusunda uzlaşan Kongre, mali sistem için yeni bir ''gözetim'' yapısı oluşturacak. Bu yapının başında, ABD Başkanı tarafından yetkilendirilen bir genel müfettiş bulunacak. Kongre'nin Demokrat parti üyesi temsilcileri, ödeme güçlüğü çeken konut kredisi almış ev sahiplerinin ödeme imkanlarının kolaylaştırılmasını da istiyor. Yeni paket, ABD Yönetimine, konut kredisi, araç kredisi ve kredi kartı kaynaklı tüm zora düşmüş alacakları satın alma yetkisi veriyor. 700 milyar dolarlık paketin süresinin, iki yıl yerine, gelecek yıl sonunda sona ermesi görüşü benimseniyor. Yeni paketin, en erken yarın netleşerek yürürlüğe girebilecek duruma ulaşacağı ve bu hafta içinde yasalaşabileceği vurgulanıyor. Paketin tüm ayrıntıları üzerinde henüz anlaşılamaması, borsaların değer kaybetmesine, altın ve petrolün yükselmesine neden oldu. Yeni pakete göre, ABD Merkez Bankası FED, tüm yatırımcılara, azınlık hisse alımı düzenlemesi çerçevesinde, rekabet engeline takılmadan, bankalardan yüzde 33 oranına kadar hisse almalarına imkan tanıyacak. Eski düzenlemelerde bu sınır yüzde 25 düzeyindeydi. Pakete rağmen New York borsası sert düşüşle kapandı. New York borsasında Dow Jones endeksi günü ortalama 3.28'lik kayıpla (373.23 puan) 11,015.21 puandan kapatırken, Nasdaq endeksi de yüzde 4.17'lik düşüşle (94.92 puan) 2,178.98 puana indi.

Belirsizlik petrol piyasasında fiyatlarda keskin oynamalara neden oluyor. Uluslararası piyasalarda dün petrolün fiyatı bir ara 25,45 dolar artarak 130 doları gördü. Daha sonra petrolün fiyatı gerileyerek 109,37'ye indi.

Hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi Parti'den önde gelen isimler, Bush'un kurtarma paketinin bu haliyle kabul edilemez olduğunu söylüyor. ABD Senatosu'ndaki Demokrat Partili çoğunluk lideri Harry Reid, paketi 'tartışma ve iyileştirme çabası olmadan onaylamayacaklarını' belirtti. Demokratlar özellikle kredi borçlarını ödeyemeyen ev sahiplerine yardım konusunun pakete eklenmesi üzerinde duruyor. Cumhuriyetçi Parti'dense 700 milyar doların harcanması konusunda hazine bakanlığının daha fazla denetlenmesi çağrıları yükseliyor.

İfade verdiler

ABD Hazine Bakanı Paulson'ın geçen hafta hazırladığı plan, devletin batık kredileri devralarak, banka ve mali kurumları rahatlatmasını öngörüyordu. Bakan Paulson ve Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke dün Senato'nun Bankacılık Komitesi'nde ifade verdi. Paketin açıklanmasıyla Cuma günü borsalarda büyük yükselişler olmuştu. Ancak piyasalar önceki gün yine dalgalandı; Amerikan borsaları günü yüzde 3,3 düşüşle kapatarak Cuma günkü kazanımlarını sıfırlamış oldu. Dün de Asya borsalarında ilk seanslarda düşüşler oldu.

Obama'nın planına ret

Bu arada Cumhuriyetçi Başkan adayı, Demokrat rakibi Barack Obama'nın mali piyasalarda reform için önerdiği planı reddetti. Pennsylvania'da konuşan McCain, Obama'nın krize çözüm önermek yerine siyasi konuşmalarla saldırmayı tercih ettiğini öne sürdü. McCain, Obama'nın kriz zamanında liderlik etmekten yoksun olduğunu da kaydetti.

Wisconsin'de konuşan Obama, başkan seçilirse devlete borçlanan bankaları denetleyecek özel bir sistem kuracağını söyledi. Obama ayrıca, piyasaları yönlendiren faaliyetlerin üzerine gideceğini ve piyasalardaki riskleri belirleyen bir mekanizma oluşturacağını kaydetti. NEW YORK


'Hiçbir şey eskisi gibi değil'

Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, son gelişmeleri 'çok büyük bir deprem' olarak nitelendirdi ve 'Bunun sonunda daha çok denetim, gözetim ve regüle (düzenleme) olan finansal piyasalar göreceğiz. Benim beklentim hiçbir şey eskisi gibi olmayacak' dedi. Sabancı, 2008'in başından itibaren bir finansal krizin dalga dalga derinleşeceğini ve yılın 'bıçak sırtında' geçeceğini öngördüklerini hatırlattı. Krizin derinleştiğini, ancak bu derinliğe ulaşmasını kendilerinin de beklemediğini kaydeden Sabancı, 'Ama yine de 'krizin boyutlarını henüz tam bilmiyoruz' demiştik. Nitekim hakikaten ciddi boyutlarda olduğu son dönemlerde ortaya çıktı' dedi. Finansal piyasalarda 'çok büyük bir deprem olduğunu' ifade eden Sabancı, 'ortalığın henüz yatışmadığını' ancak yatıştırmak için başta Amerikan Merkez Bankası olmak üzere dünya merkez bankalarının büyük çaba gösterdiğini anlattı. Sabancı, 'Bunun sonucunda daha çok denetim, daha çok gözetim ve daha çok regüle olan finansal piyasalar göreceğiz. Benim beklentim; hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Finansal piyasalarda ciddi değişiklikler göreceğiz. Ciddi yeni regülasyonlar göreceğiz. Bunları yaşayıp görmemiz gerekecek.Bunun etkilerini 2009 yılında da göreceğiz' diye konuştu. Güler Sabancı, krizin Türkiye'yi nasıl etkileyeceğine yönelik soruya da 'Hiç etkilenmeyeceğiz diye bir şey söz konusu olamaz. Dünyadaki bu büyük dalga, bu kriz büyümeleri etkileyecek, likiditeyi etkileyecek. Bu ikisi de Türkiye'nin ihtiyacı olan şeyler. Türkiye'nin büyümeye de ihtiyacı var, likiditeye de ihtiyacı var. Dolayısıyla iki türlü de etkileneceğiz' karşılığını verdi. Sabancı, sürecin Türkiye'nin büyümesine etkisini değerlendirirken 'Tabii büyümemiz etkilenecek' dedi. İSO Başkanı Tanıl Küçük de, Türkiye'nin, siyasetin toz dumanından bir an önce sıyrılması, süratle ekonomiye odaklanması gerektiğini belirtti. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ise, '(Benim borcum, harcım yok. Bu iş beni ilgilendirmez) demeyin. Bu iş, domino taşı gibidir. Biri devrilmeye başladı mı diğerini de tetikler' dedi